Czym "to" jest i czy "tego" można się nauczyć‡? Co powoduje, że niektórzy sięgają po najwyższe stanowiska?
- Prawdziwy przywódca jest niecierpliwy i wściekł‚y - wyjaśnia lapidarnie Ryszard Wojciechowski, prezes CR Media Consulting. - Niecierpliwy, by jak najszybciej rozwinąć‡ biznes i wś›ciekł‚y, że tyle przeszkód stoi na jego drodze.
Z kolei michał‚ Danielewski, prezes ComputerLandu, jako główną… cechę™ dobrego przywódcy wymienia umieję™tność motywowania ludzi do pracy.
- Nawet najlepsza wizja rozwoju firmy zapisana na papierze - nie wystarczy - mówi. - Co z tego, że wygłosił‚em ś›wietne retorycznie przemówienie o swojej wizji biznesu, jeżeli potem pracownicy wzruszą… tylko ramionami i stwierdzą…: nic z tego nie wynika.
- Lider nie musi być‡ wybitnym administratorem - dodaje Jarosław Koziń„ski, partner zarządzają…cy dział‚em doradztwa podatkowego Ernst & Young. - Ważniejsze jest inspirowanie zespoł‚u do działania i wyzwalanie talentów tkwią…cych w pracownikach oraz kreowanie im miejsca do rozwoju.
Zdaniem Sławomira Stefaniaka, dyrektora sprzedaży i marketingu leków OTC w Pliva Polska, to nie wszystko.
- Wiarygodność i rozwaga, ale i entuzjazm - dodaje. - właśnie te cechy są… najbardziej doceniane przez zespół.
Cztery krótkie wypowiedzi, w których zawarta jest istota biznesowego przywództwa. Idealny menedżer to czł‚owiek potrafiący nie tylko stworzyć‡ wizję™ rozwoju firmy, ale i promieniujący entuzjazmem. Nigdy się nie poddaje, a nawet gdy targają… nim silne emocje, ostatecznie wygrywa rozsą…dek.

Motywy działania liderów

Co powoduje, że niektórzy ludzie poś›więcają… wiele sił‚ i energii, by kierować poważnymi przedsięwzię™ciami?
- Zarobki nie są… najważniejszą… przesłanką… - przekonuje Leszek Greń, który jest właścicielem firmy szkoleniowej Greń„ Communication. - Bę™dąc dobrym specjalistą…, też można świetnie zarabiać.
Rzeczywiś›cie, nasi rozmówcy nie wspominają… o tym, że do wspinaczki na szczyt motywowały ich pienią…dze. Zaznaczają… natomiast, że o byciu przywódcą… decyduje zestaw motywów oraz cech, którego "zwykł‚y" menedżer nie ma. Zanim jednak zapytamy o to samych zainteresowanych, oddajmy głos zewnę™trznemu obserwatorowi.
- Tym, co popycha czł‚owieka do pię™cia się po szczeblach kariery, jest mieszanka trzech motywów - wyjaś›nia Leszek Greń„ oraz wylicza potrzebę™ władzy, osiągnięć i afiliacji (kontakty z ludźmi).
Rozwinięta potrzeba osiągnięć sprzyja kandydatowi na przywódcę™. Tym bardziej że w firmach obowiązuje często prosta reguła: "Idziesz w górę, albo... dzię™kujemy".
- Jeśli jest się dobrym w swojej dziedzinie, awans bę™dzie czymś naturalnym - potwierdza michał‚ Danielewski. - Jeżeli ktoś nie przyjmuje do wiadomości możliwoś›ci awansu, to oznacza, że się nie rozwija. A brak rozwoju pracowników jest zabójczy dla każdej firmy.
Z drugiej strony, jak ostrzega Leszek Greń„, ta akurat cecha może przeszkadzać w akceptowaniu błędów popełnianych przez ludzi, w wysłuchiwaniu ich opinii i w delegowaniu odpowiedzialności. A bez tego prawdziwego przywództwa najzwyczajniej nie ma.
Potwierdza to Jarosław Koziński.
- Brak lęku przed okazaniem niekompetencji w niektórych dziedzinach to jedna z najbardziej pożą…danych cech lidera - mówi i dodaje, że nie może się on bać zadawania pytania "dlaczego?". Dociekliwość nie jest niekompetencją…, tak jak i kwestionowanie utartych schematów nie jest szkodnictwem.
Kolejna podstawowa potrzeba - władzy - także nieźle wróży kandydatom na prezesów. Bowiem - jak mówi Greń„ - ludzie, u których jest ona rozwinię™ta, pną… się w górę™ dla samej satysfakcji zarzą…dzania dużymi firmami i obracania wielkimi pienię™dzmi. Zwykle też chętnie dzielą… się posiadaną władzą…, ponieważ wiedzą…, że bez tego nie awansują…. Z jednej zatem strony dą…żenie do władzy jest u przywódcy w biznesie jak najbardziej pożądane. Z drugiej... oni sami opowiadają… o tym niechętnie. Tylko Ryszard Wojciechowski mówi wprost:
- Niektórzy po prostu potrzebują… dużej dawki adrenaliny: w dawnych czasach zapewniał‚y ją… polowania oraz rywalizacja o przywództwo w grupie plemiennej, a dzisiaj daje ją… biznes.
michał‚ Danielewski podkreśla jednak, że władza nigdy nie była motywatorem jego dział‚ań„.
- Śšwiadomość, że po awansie bę™dę™ zarządzał‚ pię™ciuset ludźmi więcej, nie krę™ci mnie - mówi i zaznacza, że menedżer rozwija się tylko wtedy, gdy napęd daje mu potrzeba osiągnięć oraz maksymalizacji efektów swoich dział‚ań„.
Jarosław Koziń„ski zauważa, że kandydatów na przywódców widać już w piaskownicy. To te dzieci, które próbują… kierować tam zabawą….

Co ich różni od przecię™tnych menedżerów?

O potrzebie władzy mówić jest trudno także dlatego, że tak jak kij - ma dwa koń„ce. Z jednej strony pozbawiony jej menedżer nie ma szans na stanie się prawdziwym liderem, ale z drugiej - bywa niebezpieczna. Ostatecznie, rozwój wielu firm ogranicza prezes-dyktator.
- Osią…gając dzię™ki niej szybkie rezultaty, łatwo zacząć ignorować otoczenie - mówi Leszek Greń„. - A granica pomię™dzy szybkim podejmowaniem decyzji a lekceważeniem współpracowników jest naprawdę™ bardzo cienka.
Śšwiadomość tego akurat zagrożenia odróżnia przywódców od przeciętnych menedżerów. Ci pierwsi wiedzą…, że bez właściwego podejś›cia do zespoł‚u i bez partnerstwa w relacjach z pracownikami nie ma mowy o trwałym sukcesie. Sprawdza się to zwłaszcza w firmach, które rozwijają… się głównie dzię™ki specjalistycznej wiedzy swoich ludzi. Oni przecież także mają swoje potrzeby - w tym potrzebę™ docenienia ich.
- Choć jest ona jedną z najbardziej podstawowych potrzeb, przywódcy często o niej w natł‚oku zajęć‡ zapominają… - przyznaje Ryszard Wojciechowski i dodaje, że stara się o niej pamiętać.
Na szczꙶ›cie, w odróżnieniu od polityki, biznes wypracował‚ mechanizmy eliminowania jednostek ogarnię™tych nadmierną… żą…dzą… władzy i wpł‚ywów. Inna sprawa, że - jak pokazują… przykł‚ady firm pogrążonych przez kreatywną księgowość - bywa to czasem bolesne dla akcjonariuszy. Nie pozostaje więc nic innego, jak do cech dobrego przywódcy dodać kolejną…: odpowiedzialność. Jej ciꙿar uś›wiadamia sobie Jarosław Koziń„ski.
- Liderowanie firmie zatrudniajacej wysokokwalifikowanych pracowników, zarzą…dzanych przez partnerów, jest specyficznym doś›wiadczeniem: to bycie "pierwszym spoś›ród równych" - opowiada partner w Ernst & Young.
Dlatego długo zastanawiał‚ się nad propozycją… obję™cia dział‚u podatkowego. I zadawał‚ sobie wiele pytań„, jak np.: "Czy mam wszystkie cechy charakteru niezbędne do przyję™cia tego stanowiska?", "Czy zaryzykuję™ dotychczasową… pozycję™?", "Co chcę™ osią…gnąć?".
- Ostatecznie zadecydował‚a chęć‡ sprawdzenia się w warunkach dostę™pnych tylko nielicznym i zachęta ze strony współpracowników - wyjaś›nia.
No właśnie, współpracownicy. Umieję™tność ukł‚adania sobie z nimi relacji, albo - lepiej - zarzą…dzania ich talentami to kolejny niezbędny warunek skutecznego przywództwa. Charakterystyczne, że każdy z naszych rozmówców podkreślał‚, że nie lubi potakiwaczy. Cenią… zaś ludzi twardych i krytycznych.
- Nie lubią się otaczać ludźmi uległ‚ymi, bo z tego nie wynika nic dobrego dla firmy - mówi Wojciechowski.
Także Jarosław Koziń„ski nie wyobraża sobie pracy z osobami bojącymi się mu powiedzieć‡, że popełnia błą…d.