Aby skutecznie wdrożyć‡ nowe rozwiązania, trzeba profesjonalnie oddział‚ywać na psychologiczne i społ‚eczne mechanizmy tkwią…ce w procesie przemian.
Czł‚owiek nieinformowany, który obserwuje zdarzenia zapowiadające zmianę™ na zewnątrz i wewną…trz przedsiębiorstwa, zadaje sobie pytania: o co w tym wszystkim chodzi? jak to teraz bę™dzie? jak ja się w tym odnajdą™? czy mój obecny szef pozostanie? czy utrzymam pracę™? Ludzie wyobrażają sobie różne sytuacje i bardzo to przeżywają…. Oczekują…, że zmienią się struktury, układy zależnoś›ci, procedury, przepisy, trzeba bę™dzie się dużo nauczyć‡. Pojawią się pytania: czy podoł‚am? co bę™dzie z moją… dalszą… karierą…?

są… jednak również pracownicy, którzy tylko czekali na zmianę™ i są… zadowoleni, że bę™dzie coś nowego, pojawią… się szanse na rozwój czy ewentualny awans. Ale u wię™kszoś›ci osób pierwszą… reakcją… jest myśl, by zachować status quo. Czasami jest to racjonalne, bo może wystarczy wprowadzić‡ niewielkie zmiany modernizacyjne. Destabilizacja kosztuje – nie należy jej inicjować bez rzeczywistej potrzeby.

Reakcje ludzi

Zdarza się, że konieczna jest jednak poważna zmiana restrukturyzacyjna, z którą łączy się duży stres dla załogi. Ludzie reagują… wtedy wedł‚ug dwóch strategii.

Mobilizacja

Jedna to strategia pozytywna. Objawia się ona tym, że czł‚owiek się mobilizuje, zmienia swoje sposoby pracy lub swój obszar zarzą…dzania. Zwykle trzeba się wtedy czegoś nowego nauczyć‡, przygotować nowy plan lub włączyć‡ się w jakieś przedsię™wzięcie; trzeba zmobilizować dodatkowe zasoby, aby poradzić sobie z sytuacją….

Ucieczka

Pracownicy mogą też podjąć strategię™ negatywną. Jednym jej wariantem jest bierność. Po począ…tkowej mobilizacji ludzie ulegają… rezygnacji, a nawet zał‚amaniu. Drugim wariantem jest czynny opór bę™dący wynikiem agresji spowodowanej niedostrzeganiem sensu swojej mobilizacji. Dzieje się tak wtedy, gdy wstę™pna faza trwa długo, brakuje uczciwej informacji, wystę™pują… czę™ste zmiany decyzji, rozgrywki polityczne wśród decydentów, wycofywanie się, nastę™pują… zmiany w zarządzie.

Gdy stan nieokreśloności w oczekiwaniu na zmianą przedł‚uża się, pracownicy – bez wzglę™du na to, jaki wariant strategii negatywnej podję™li – zaczynają popadać w rezygnację™, pojawiają się zachowania neurotyczne, infantylne, ludzie stają… się drażliwi, próbują… robić‡ rzeczy po staremu. Pojawiają się tendencje ucieczkowe. Najpierw jest to ucieczka psychiczna – tak zwany absenteizm („ja tu jestem, a właś›ciwie mnie nie ma – niech się dzieje, co chce”). Wię™zi społ‚eczne się rozpadają…, ludzie starają… się chronić‡ swoje interesy, każdy już tylko dba o swoje. Klimat dla zmian jest fatalny. Gdy taki stan długo trwa, pojawiają… się objawy psychosomatyczne. W koń„cu ci, którzy nie mogą… dłużej takiego stanu znieść, zwalniaja się (ucieczka rzeczywista).

Włączanie załogi w zmiany
Istnieją dwie strategie prowadzenia zmian w przedsiębiorstwie, które mają redukować stan nieokreśloności i obaw.

Strategia gabinetowa

Jedna to strategia gabinetowa. Ocena sytuacji i decyzje ulokowane są… wyłącznie na szczycie piramidy zarzą…dzania. Wyznacza się osobę odpowiedzialną… za przeprowadzenie zmiany, która organizuje zespół ludzi zaufanych. zespół ten w tajemnicy przygotowuje przedsię™wzię™cie albo zatrudnia się firmę konsultingową i prowadzi przygotowania do zmiany bez udziału zał‚ogi. Postę™pując wedł‚ug tej strategii, przez długi czas utrzymuje się zał‚ogę™ w dużym stresie. Ludzie wyczuwają lub widzą, że coś się dzieje („oni tam obradują…, przychodzą… jacyś› ludzie, coś tu bę™dzie się dział‚o, pewnie nic dobrego dla nas, skoro to ukrywają…”) i rozwijają… się negatywne procesy psychospoł‚eczne. Najgorsze jest to, że ludzie „nie wpisują… się™” w nową sytuację™ i powstaje opór. Aby temu zapobiec, „sprzedaje się zmianę™” zał‚odze, korzystając z technik marketingowych. Gdy nie wszyscy chcą… „kupi懔 propozycję™ nowego rozwiązania i opierają… się, trzeba posługiwać się metodą… nakazową…, procedurą…, różnymi taktykami, a często karami, by wdrożyć‡ nowe rozwią…zanie. Jest to podejście technokratyczne. W literaturze określane jest jako „zarzą…dzanie zmianą…”.