Zarobki jeszcze wzrosną

Nie tylko to każe przypuszczać, że także w 2008 r. płace pójdą w górę™.
– I to nawet jeszcze szybciej niż w cią…gu minionych dwunastu miesięcy – natychmiast dodaje dr Dorota Bachman, ekspert ds. rekrutacji i kariery, dyrektor internetowej platformy kariery GazetaPraca.pl.
Główną przyczyną takiego stanu rzeczy jest po prostu brak rąk do pracy. – To zjawisko widać gołym okiem w polskim internecie, gdzie w pierwszych trzech kwartałach roku 2007 opublikowano ponad milion ogł‚oszeń rekrutacyjnych – dodaje Bachman.
Słowem, sytuacja na menedżerskim rynku pracy robi się bardzo trudna.
– Nigdy nie narzekaliśmy na nadmiar talentów, a teraz potęgowane jest to przez fakt, że nie było w ostatnich latach zjawisk gospodarczych, które można by nazwać fabryką menedżerów, czyli prywatyzacji lub wejść dużych inwestorów zagranicznych – przypomina Krzysztof Nowakowski.
Taką kopalnią na począ…tku lat 90. był choćby P&G, którego niegdysiejsi pracownicy ś›redniego i wyższego szczebla zajmują obecnie wiele liczą…cych się topowych stanowisk. Większość ostatnich inwestycji raczej szukała wiedzy inżynierskiej niż menedżerskiej. Ograniczona podaż menedżerów powoduje, że w szeregach pracodawców zaczyna się pojawiać desperacja.
– Nawet w przedsiębiorstwach, które mają sztywny gorset płac, próbuje się szukać sposobów na to, by cennemu nabytkowi zapł‚acić radykalnie więcej – dodaje Nowakowski.
Firmy kuszą mię™dzy innymi atrakcyjnymi świadczeniami pozafinansowymi.
– Takie skł‚adniki wynagrodzenia, jak samochód, telefon czy świadczenia medyczne, uznawane są… już za standard w mię™dzynarodowych firmach działających za granicą, ale też w Polsce – dorzuca Janusz Diemko. – Podobnie jak na Zachodzie, także u nas jako popularny dodatek dla pracowników występuje plan emerytalny czy opcje na akcje.

W cenie cudotwórcy na chude lata

Powszechną praktyką w naszym kraju jest obecnie wią…zanie wynagrodzenia top managementu z realizacją celu, tyle że... tym celem nie zawsze jest zysk.
– Firmy nagradzają dzisiaj już nie tylko za wzrost, ale i obietnicę wzrostu – twierdzi Marta Kowalska-Marrodan.
Pracodawcy są… bowiem świadomi, że wysokie tempo wzrostu gospodarczego nie bę™dzie trwać wiecznie i szukają „cudotwórców” na chudsze czasy. Poza tym w wielu sektorach wcią…ż gonimy w przyśpieszonym tempie zachodnie kraje (choćby w doradztwie finansowym) i w tych branżach w dużym stopniu właśnie od jakości kadry zarządzają…cej zależy, czy firma bę™dzie w stanie zaistnieć‡ na atrakcyjnym rynku, na który ma ochotę wielu konkurentów.
– I dlatego nie należy się dziwić, gdy przedsiębiorstwo z potencjałem zatrudnia na stanowisku prezesa osobę o trzy „rozmiary” za dużÄ… (i zazwyczaj trzy razy więcej jej płaci), co jest bardziej oznaką dalekowzroczności niż hojności – uważa Marta Kowalska-Marrodan. – Czasami olbrzymie pienią…dze płaci się za inną obietnicę – wyprowadzenia firmy na prostą.
W sumie nie ma się czemu dziwić‡, bo to właśnie pienią…dze i systemy motywacyjne premiujące wyniki, a także zwią…zanie z firmą najlepszych menedżerów leżÄ… u podstaw sukcesu wielu spółek. Przykładem te z grupy Getin Holding.
– W Noble Funds TFI każdy menedżer bę™dący członkiem zarządu otrzymał akcje firmy – mówi Mariusz Staniszewski. – Jesteśmy więc współ‚właścicielami biznesu i to nas wiąże z nim dł‚ugoterminowo. Wynagrodzenie pokrywa bieżą…ce potrzeby menedżera, a akcje są… właściwym zarobkiem.
Jak on sam rozwią…zuje problem płacy kierowników?
– Wynagrodzenie osób tego szczebla powinno motywować do dalszej pracy – uważa Staniszewski. – Bez wprowadzenia czꙶ›ci zmiennej, nie chcąć utracić stałej pensji, stają się oni bardziej administratorami i boją się podejmować strategiczne decyzje. Widać to w wielu dużych firmach, gdzie chodzi jedynie o utrzymywanie status quo.
Wedł‚ug niego, trzeba też uważać, by menedżer, któremu wprowadzono do wynagrodzenia czꙶć zmienną, nie podejmował nadmiernego ryzyka.
Tymczasem – jak zauważa François Nail – jest popyt na ś›wietnych menedżerów i jest także potencjalna podaż, które… nie mogą… się jakoś spotkać. Kryteriami, co do których obu stronom trudno się dogadać, są… cena i jakość. Firmy nie mają obecnie czym przekonać menedżerów, którzy w ostatnich latach wypracowali sobie świetną markę. Wielu na nich nie stać, inne zapominają o tym, że pienią…dze to nie wszystko.
– Należy pamiętać, że teraz najwię™ksze doświadczenie mają osoby, które ostatnie dwadzieścia lat morderczo przepracowały – może wabikiem dla nich byłaby kultura umieję™tnego godzenia pracy z życiem osobistym? – zastanawia się Nail.
Na drugim biegunie mamy menedżerów, którzy szukają pracy, ale ze swoją reputacją mają trudności z jej znalezieniem.

śšredniacy tez chcą najlepszych

Tymczasem popyt na doskonałych liderów generuje zupełnie nowe zjawisko: niemal skokowa profesjonalizacja firm ś›redniej wielkości. Kiedyś dysproporcje płac (tak jak i jakości menedżerów) był‚y tu najwię™ksze, obecnie te przedsiębiorstwa intensywnie nadrabiają braki i chcą zatrudniać najlepszych.
– Za chwilę dodatkowy popyt na menedżerów „cudotwórców” zgłoszą banki – mówi Krzysztof Nowakowski. – Dawno nie było w ramach jednego sektora tak powszechnej niepewności i dezorientacji, dokąd zaprowadzą nas obserwowane dzisiaj zjawiska (rynek hipoteczny, nieodległy kres możliwoś›ci rozwoju detalu) oraz gdzie szukać nowych torów rozwoju.
Wedł‚ug niego, Polska nie jest i już nigdy nie bę™dzie rynkiem pracodawców. Czyli problem, który niedawno dotyczył najniższych stanowisk, teraz dotyka także szczebla top menedżerów.
– Tak naprawdę to, a nie choćby koszty pracy, są… obecnie najwię™kszym hamulcem rozwoju gospodarki opartej na wiedzy – mówi Nowakowski. – O tym powinno się dyskutować.
Czy ratunek przyjdzie zza granicy, na przykł‚ad tej wschodniej?
– Na Wschodzie też brakuje menedżerów, a ci najlepsi są… opłacani lepiej niż w Polsce – sceptycznie podchodzi do pomysłu Dorota Bachman. – Może przewrotnym rozwią…zaniem byłaby rekrutacja z Europy Zachodniej?
Tak czy inaczej, dalszego wzrostu płac nie da się uniknąć. Jednak mimo iż menedżer znad Wisły zbliża się pod wzglę™dem płac do zachodnioeuropejskich poziomów, trapi go jednocześnie myśl, że jest – paradoksalnie – mało doceniany. To na marginesie jedna z przyczyn karuzeli stanowisk i transferów na rynku pracy.
– Jako coach widzę, jak ludzie chcą mówić i słuchać o sobie – widać, że bardzo im tego w ich obecnych miejscach pracy brakuje – mówi François Nail.
Martwi też co innego: gdy firma spoza Polski szuka prezesa, nie zastanawia się nad znalezieniem go w naszym kraju. Lecz wiele wskazuje na to, że i taki trend się zacznie.
– Rynek pracy wkrótce stanie się naprawdę mię™dzynarodowy – uważa François Nail.
Wedł‚ug niego, przy obecnym ogromnym zapotrzebowaniu na specjalistów i wzroście popularności serwisów społ‚ecznościowych takich jak LinkedIn, tylko kwestią czasu bę™dzie pojawianie się Polaków wśród osób z doś›wiadczeniem, poszukiwanych w renomowanych korporacjach
Na razie jednak trudna sytuacja na menedżerskim rynku pracy sprzyja szukaniu dróg na skróty – wykorzystaniu okazji, by awansować szybciej i stawiać wygórowane ża…dania płacowe...
– Odradzam! – przestrzega Krzysztof Nowakowski. – Stare zasady, odnośnie do tego, ile lat powinno przepracować się na danym szczeblu w jednej firmie, ile trzeba przeżyć‡ i widzieć‡, by zostać prezesem, ciągle obowiązują.
Lecz coraz częściej oferta od nowego pracodawcy jest skutecznym narzę™dziem negocjacji o podwyżkę.
– Wcześ›niej menedżerowie bali się igrać z losem, jednak teraz są… na tyle pewni swego, że mogą taką żonglerkę ofertami i kontrofertami uprawiać – twierdzi Nowakowski. – „Personal greed” zawsze był silny wśród menedżerów; dziś czują, że jest okazja, by dyktować pracodawcom warunki.
Przedsiębiorstwa w takiej sytuacji mają tylko dwa wyjścia, aby zaspokoić te żÄ…dze: albo wziąć udział w nakręcaniu spirali płac, albo – trudniej, ale dł‚ugoterminowo bardziej opłacalnie – inwestować w zarzą…dzanie talentami i przywiązywać je do miejsca pracy na przykł‚ad elastycznym czasem pracy czy dobrą atmosferą.
Bowiem zbyt często zapominamy, że ludzie nie decydują się na zmianę pracy nie tyle z powodów finansowych, co zwykłego sentymentu.

Manager Magazin, Numer1 (36) Styczeń 2008