Młodzi wybierają młodych

Nieznośny kult młodości ciągle jednak panuje, zwłaszcza w tych branżach, które wyrosły nad WisłÄ… po roku 1989 – jak marketing czy sprzedaż. Przekonał się o tym Walery Lach, jeden z najbardziej znanych polskich marketingowców. Po odejściu z Animeksu (jego zespół stworzył m.in. Berlinki i Morlinki) szukał ciekawego zajęcia. Okazało się, że jest przeszkoda, utrudniajaca mu poruszanie się po rynku pracy. Wiek. 46 lat.
– Dla wię™kszoś›ci head-hunterów, którzy zapraszali mnie na spotkanie, to była pierwsza praca w życiu – wspomina. – Widząc młodego łowcę, przed którym leży moje nie przeczytane CV (bo nie ma na nim notatek), wiem, że pierwszym pytaniem bę™dzie: „Czy może pan coś o sobie opowiedzieć‡?”. Co absolwent może wiedzieć‡ o specyfice pracy jakiegokolwiek zawodu, co w ogóle wie o życiu? Nic dziwnego, że ocenia kandydata po pierwszym wrażeniu – stąd szybkie kariery wyszczekanych młodych wilczków.
Świetną pracę znalazł, tyle że nie w Polsce: od kilku miesięcy jest dyrektorem marketingu najwię™kszej na Bliskim Wschodzie saudyjskiej spół‚ki spożywczej Almarai Company.
– Po rozpoczęciu pracy, z ciekawości zapytałem przełożonego, jak odebrał mój wiek – wspomina. – Usłyszałem, że nigdy nie zatrudniliby szefa marketingu poniżej 40. roku życia, ponieważ doświadczenie w rozwiązywaniu problemów marketingowych i umieję™tność współpracy z ludźmi przychodzą z wiekiem.
On sam właśnie tę sferę budowania relacji z innymi uważa za najwię™kszą słabość młodych menedżerów.
Śmieszną i straszną historię na temat rekrutacji opowiada Maciej Kwiatkowski (dając jednocześnie dowód, że z wiekiem przychodzi odwaga przyznawania się do słabości, których młodzi nawet na torturach by się wyparli):
– Jako młody szef preferowałem pracowników, którzy, co tu dużo kryć‡, po prostu mi się podobali – w sensie aparycji, charakteru, poczucia humoru; raczej pewnie młodszych niż starszych – wspomina.
Ale Ameryka dała mu surową lekcję zasad, której nie zapomni. Pracując w TWA, wziął udział w szkoleniu z rekrutacji: stanęło przed nim kilku kandydatów do pracy, miał‚ wybrać najlepszego. Wedł‚ug swoich ówczesnych kryteriów zdecydował się na osobę, z którą – jak czuł – bę™dzie nadawał na tych samych falach. Po warsztatach, na których uczono, jak nie przeoczyć‡ prawdziwego talentu, znowu zaproszono owych kandydatów, jak się okazało – zawodowych aktorów. Tym razem jego wybór był diametralnie inny, dużo bardziej profesjonalny i trafiony.
– Byłem wstrząśnięty tym, jak pustoszące i kosztowne może być‡ oddanie rekrutacji w ręce nieodpowiedniej osoby – wspomina. – Zresztą… ta lekcja, w zasadzie banalna – by nie oceniać ludzi po pozorach – bardzo mi pomogła w wielu późniejszych zawodowych wyborach.

Firmy szukają wykonawców

Wielkiego popytu na „siwe pantery” w Polsce – na pewno nie w najbliższych latach – nie wróży Jan Dębek, do niedawna dyrektor regionalny na Europę jednej z dywizji grupy Michelin, wcześ›niej wieloletni prezes Stomilu Olsztyn (wiek 60+, biegł‚a znajomość angielskiego, francuskiego, łaciny, dobra – niemieckiego i rosyjskiego). Mówi w imieniu własnym i kolegów, którym udała się równie niewiarygodna sztuka, to znaczy przeprowadzenia z sukcesem swoich firm przez okres rewolucji systemowej oraz ustrojowej:
– Niestety, obecnie nasza wiedza oraz warsztat nie są… w cenie, bo po prywatyzacji i wejściu mię™dzynarodowych koncernów bardziej potrzeba wykonawców (i to od ś›redniego szczebla w dół) niż strategów, którzy pomysły swoje oraz zespoł‚u umieją realizować w każdych warunkach – zauważa.
To też bowiem daje, jego zdaniem, doświadczenie: mocny esprit de corps, rodem z von Clausevitza; sztukę skutecznej mobilizacji, ale i umieję™tność wyczuwania oporów. Młodzi takimi niuansami nie zaprzątają sobie głowy.
– Dziś jednak decyzje zapadają gdzie indziej, a do ról wykonawców najlepiej nadają się młodzi, zdolni, ale trochę o profilu janczara – zrobią, co im się każe, są… bezwzględni wobec współpracowników, nie zadają zbędnych pytań; nie oczekuje się też od nich wielkiej inwencji – wylicza Jan Dębek.
Uważa, że doświadczenie w restrukturyzacji i modernizacji dużych firm mogłoby być‡ wykorzystane w firmach należÄ…cych do Skarbu Państwa. Lecz tam doborem rządzą polityczni baronowie i zasada BMW (bierni, mierni, ale wierni). To nie jest to, co ludzie dojrzali zaakceptują, zwłaszcza gdy nie muszą:
– Z wiekiem, doś›wiadczeniem, niezależnoś›cią materialną znacząco roś›nie szczerość i niezgoda na dwuznaczne kompromisy w ważnych kwestiach, wyostrza się potrzeba odpowiedzialności oraz autonomii decyzyjnej – mówi.
Po sześciu latach spędzonych we Francji (pada kolejny mit – małej mobilności zawodowej dojrzałych osób) wrócił do Polski i przez chwilę nawet szukał stałej pracy. Ostatecznie uznał, że chce trochę odpocząć, mieć‡ czas dla rodziny, przyjaciół, grę w golfa. Dlatego zdecydował się doradzać francuskiej firmie działającej w Polsce. Średnio poł›więca pracy dwa dni w tygodniu. Ale widać, że już go nosi, szuka sobie dodatkowych zajęć, zastanawia się nad założeniem własnej firmy.